Verslag Stigma Café “Vooroordelen” – 16 september 2025

Vooroordelen

Sinds 2019 organiseert zaVie zo’n twee keer per jaar een Stigma Café. In het Stigma Café delen we ervaringen, ideeën en informatie rond stigma’s. Dat deden we ook op 16 september, in ons 12e Stigma Café. Daar kwamen Jasna Mujakovic en Daniel Zwart van ‘WAARD – kenniscentrum voor inclusie’ vertellen over hoe stigma en vooroordelen werken in je brein.  

 

 

Stigma is oeroud!

We spreken van een stigma als (groepen) mensen vanwege eerste indrukken anders worden bejegend of worden gediscrimineerd. Dat kan te maken hebben met gedrag, geloof, geaardheid, ziekte, aandoening, leeftijd of uiterlijk. Dat laatste deden de oermensen al en was heel nuttig en van levensbelang: zo konden ze snel herkennen of een dier dat ze tegenkwamen, gevaarlijk was en of ze hiervoor moesten vluchten.  

 

Een test

Maar dit ‘scannen’ op uiterlijke kenmerken kan nu juist tegen ons werken en onze menselijke verhoudingen vertroebelen. Jasna en Daniel lieten ons dit zien met een test. We kregen 10 foto’s van mensen en een lijst van 10 beroepen/eigenschappen. Welke eigenschappen/beroepen horen volgens ons bij welke foto? We bleken er vaak naast te zitten! Zo was een nette witte jonge vrouw geen juf maar een terroriste. En was iemand met een apart kapsel geen transgender of kinderboekenschrijver, maar een chef-kok. En de gekleurde man? Die was niet geadopteerd of een ex-dakloze, maar een burgemeester. 

 

Stigma en ons brein: voor én nadelen

Dat onze hersenen van oudsher voortdurend bezig zijn om patronen te herkennen is ook nu nog nuttig. Zo herkennen we bijvoorbeeld een voorwerp dat bedoeld is om op te zitten als stoel. Hierdoor hoeven onze hersenen niet elke mogelijke stoelvorm apart in ons geheugen op te slaan.  

Maar het gevaar is dus hokjesdenken en stereotypering. Waar we ook nog eens moeilijk vanaf komen. Zo lijkt het dat één negatief (media)bericht mensen al tot een negatief beeld over die (groep) mensen kan leiden. Terwijl pas na minstens 10 positieve berichten, dat beeld weer positiever bijgesteld wordt. 

 

Jasna en Daniel hopen dat we – door te weten hoe stigma en vooroordelen werken in ons brein – deze steeds meer weten te voorkomen!

 

Informatieflyer